Instytucja finansowa jest podmiotem gospodarczym zajmującym się obsługą transakcji pieniężnych, takich jak depozyty, pożyczki, inwestycje i wymiana walut. Instytucje finansowe obejmują szeroki zakres działalności gospodarczej w sektorze usług finansowych i zalicza się do nich np. banki, firmy powiernicze, ubezpieczeniowe, maklerskie lub pośredników inwestycyjnych. Praktycznie każda osoba żyjąca w rozwiniętej gospodarce ma stałą lub przynajmniej okresową potrzebę korzystania z usług instytucji finansowych.
Dlaczego są tak ważne?
Operacje finansowe są krytyczną częścią każdej gospodarki, a ponieważ w zasadzie wszyscy obywatele kraju są uzależnieni od instytucji finansowych w zakresie transakcji, oszczędności i potrzeb inwestycyjnych, władze państw rozwiniętych uważają, że konieczne jest nadzorowanie i regulowanie banków i innych firm świadczących usługi finansowe. Historycznie bankructwo instytucji finansowych powoduje zaburzenia w gospodarce na skalę światową. W Polsce definicję instytucji finansowej określa Kodeks Spółek Handlowych oraz Prawo Bankowe, które odsyła w tym zakresie do unijnego rozporządzenia nr 575/2013.
Rodzaje instytucji finansowych
Instytucje finansowe oferują szeroką gamę produktów i usług dla klientów indywidualnych i komercyjnych. Specyficzne usługi oferowane różnią się znacznie pomiędzy różnymi rodzajami instytucji finansowych.
Banki i podobne podmioty gospodarcze oferują najczęściej takie usługi finansowe, jak rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe, certyfikaty depozytowe, kredyty hipoteczne i inne kredyty dla klientów detalicznych i komercyjnych. Dzięki środkom takim jak karty kredytowe, przelewy bankowe, akredytywy i kantor, banki działają jako agenci płatniczy, ułatwiając transakcje finansowe między konsumentami a przedsiębiorstwami lub między firmami.
Fundusze inwestycyjne specjalizują się w świadczeniu usług, takich jak finansowanie wydatków kapitałowych. Zazwyczaj oferują usługi maklerskie dla inwestorów, działają jako animatorzy rynku giełdowego oraz zarządzają fuzjami, przejęciami i innymi restrukturyzacjami korporacyjnymi.
Wśród najbardziej znanych, niebankowych instytucji finansowych są firmy ubezpieczeniowe. Ich zadaniem jest zapewnienie ubezpieczenia, zarówno osobom, jak i korporacjom. Ochrona aktywów przed ryzykiem finansowym, zabezpieczona produktami ubezpieczeniowymi, jest niezbędną usługą ułatwiającą indywidualne i korporacyjne inwestycje, które sprzyjają wzrostowi gospodarczemu.
Dodatkowo w KSH wymienia się:
- zakłady reasekuracji,
- fundusze powiernicze,
- towarzystwa emerytalne,
- fundusze emerytalne,
- domy maklerski
