Rozpoczynasz swoją zawodową karierę? Zmieniasz pracę? Dowiedz się, jakie są rodzaje umowy o pracę i co powinny zawierać.  

Umowa o pracę – definicja

Umowa o pracę to oświadczenie woli dwóch stron – pracownika i pracodawcy. Jej zawarcie stanowi podstawę do wywołania określonych skutków prawnych z jednej i drugiej strony. Pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy, czyli wypełniania zawodowych obowiązków w określonym miejscu, a także czasie. Pracodawca natomiast deklaruje między innymi wypłatę określonego w umowie wynagrodzenia. Umowa o pracę powinna być zawarta w formie pisemnej i sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach – dla każdej ze stron.

Treść umowy o pracę

Umowa o pracę podlega zasadzie swobody w kształtowaniu jej treści. Jednak powinna spełniać określone przez prawo aspekty takie jak:

• wyraźne określenie stron umowy,
• rodzaj pracy,
• miejsce wykonywania pracy,
• wynagrodzenie,
• czas trwania umowy – data rozpoczęcia i data zakończenia (w przypadku umowy na czas określony),
• wymiar czasu pracy.

Korzyści płynące z umowy o pracę

Umowa o pracę gwarantuje pracownikowi pewne uprawnienia, które często czynią ją bardziej atrakcyjną w oczach przyszłych zatrudnionych. Do najważniejszych należy przede wszystkim wynagrodzenie na czas choroby, udzielane urlopy, a także zaliczenie stażu pracy – istotne z punktu widzenia składek emerytalnych i rentowych. Ponadto określa wyraźnie zasady wynagrodzenia za pracę, a także zasady jej wypowiedzenia.

Rodzaje umów o pracę

Podstawą do tworzenia umów o pracę jest Kodeks pracy, który jasno określa prawa pracownika i pracodawcy. Z uwagi na okoliczności istnieje kilka rodzajów umowy o pracę. W głównej mierze różnią się one czasem trwania pracy.

Umowa na czas określony

Umowa o pracę na czas określony to umowa, która zawiera datę rozpoczęcia, a także zakończenia trwania stosunku pracy. Łączny okres zatrudnienia na podstawie tego rodzaju umowy nie może przekroczyć 33 miesięcy. Dodatkowo taką umowę u jednego pracodawcy można zawrzeć jedynie 3 razy – każda kolejna będzie już umowa na czas nieokreślony.

Umowa na czas nieokreślony

Umowa na czas nieokreślony nie określa daty kończącej stosunek pracy. Ten rodzaj umowy wiąże obydwie strony w sposób najbardziej trwały i daje pracownikowi swoiste poczucie bezpieczeństwa. Aby pracodawca mógł wypowiedzieć pracownikowi tego rodzaju umowę musi stworzyć oświadczenie, w którym dokładnie wskażę przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie.

Umowa na okres próbny

Umowa o pracę na okres próbny zawierana jest na określony czas. Najdłuższy okres jej trwania to 3 miesiące. Czas trwania tej umowy jest okresem „sprawdzenia” pracownika i stanowi podstawę do ewentualnego przedłużenia współpracy i zawarcia umowy na czas określony bądź nieokreślony. Podczas okresu próbnego pracownik wykonuje czynności wynikające z rodzaju pracy i dostaje za nie określone w umowie wynagrodzenie. Po upływie czasu, na jaki zawarta została umowa, w zależności od chęci pracownika i pracodawcy, umowa nie musi być przedłużona. W takim wypadku nie obowiązuje żaden okres wypowiedzenia – umowa po prostu wygasa.

Umowa o pracę a kodeks pracy

Umowa o pracę, niezależnie od rodzaju, jest dowolnie kształtowana przez pracodawcę. W przypadku, gdy w umowie nie zostały zawarte istotne dla strony informację, obowiązują zasady wynikające z kodeksu pracy. Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek pracy zawodowej, warto zapoznać się przynajmniej z podstawowymi obowiązkami i przywilejami pracownika.